4 Mei lezing Rob Riemen

Op de website van het Studium Generale, de organisator van de 4 mei herdenkingslezing 2011 die Rob Riemen heeft voorgedragen, is meer te lezen en te beluisteren over deze lezing. Er staat een verslag, geschreven door Rick Berends, een link naar een interview met Riemen op Radio 1 en een radio- en video-verslag van RTV-Utrecht.

Naar aanleiding van deze lezing is Riemen bedreigd, zo melden de Telegraaf en RTV Utrecht. Door wie en waarom wordt niet aangegeven. Het is daarom spijtig dat niet de hele lezing terug te horen of te lezen is. Dan had ik me er een mening over kunnen vormen. Het heeft me nogal geschokt, dat iemand die zo nauwkeurig zijn woorden kiest en niemand schoffeert, dat zo iemand zijn mening blijkbaar niet meer zomaar kan verspreiden.

Maar terug naar de lezing, waar het uiteindelijk om gaat. Die lezing is ongetwijfeld weer inspirerend maar vooral ook confronterend geweest. Dat is immers altijd zijn doel: je confronteren met je eigen gedrag. Je een ongemakkelijk gevoel geven over je eigen prestaties. Je eigen inzet. Je passiviteit. En dat lukt hem uitstekend. Iemand die verzet pleegt is een persoonlijkheid, het vergt moed, doorzettingsvermogen, de durf om buiten de groep te vallen. Om te sterven voor het behoud van je eigen waarheid. Dat is nogal wat.

En wat betekent dat eigenlijk voor de mensen die zover niet kunnen gaan? Wat als je niet wilt sterven voor je idealen? Ben je dan een falend mens? Per definitie iemand die op de massa meedeint? Wat als je wel wilt, maar er de kracht of moed niet voor kunt vinden? Houd je dan niet vast aan je eigen waarheid? Wat als je wel wilt, maar niet weet hoe het aan te pakken?

Natuurlijk stel ik deze vragen aan mezelf en weet ik de antwoorden heel goed. Die moet ik immers voor mezelf beantwoorden, wil ik in mijn eigen waarheid kunnen leven. En mijn waarheid is dat ik inderdaad een falend mens ben als ik niet de kracht en moed (zijn die hetzelfde?) kan vinden om in verzet te komen.

Moed en kennis zijn de ingredienten om in verzet te kunnen komen, zegt Riemen. Die kennis heb ik wel. Tenminste, de kennis waar Riemen naar over spreekt: 'Deze kennis is niet intellectueel, maar intuïtief. Het is kennis van goed en kwaad, kennis van het hart. De manier om haar te ontwikkelen is door middel van Bildung. Dit vergt inspanning. Het kost moeite je te ontplooien, verrijken en eigen waarden te ontdekken' (bron: De geest van het verzet (uitgebreid verslag door Rick Berends).

En de moed? Ja, ook wel, denk ik. Maar dan mis ik een ander ingredient om in verzet te komen: kracht. Riemen noemt dit niet, maar ik denk dat kracht wel degelijk nodig is om actief verzet te plegen. En kracht is mijns inziens niet gelijk aan moed. Moed heb ik wel, kracht niet altijd.

Rob heeft zijn werk in ieder geval goed gedaan: hij heeft mij weer even bij mijn kraag gegrepen en gezegd 'niet inslapen, blijven knokken voor je eigen waarheid!'.

Nog steeds geen bericht van de HEMA ontvangen. Wat moet ik daar nu weer van denken? Ik had toch gehoopt dat ze op zijn minst het fatsoen zouden hebben om een ontvangstbevestiging te sturen. Echt klantvriendelijk vind ik het ook niet. Dan toch maar een boycot? Of gaat dat wat ver. Eigenlijk wel. Hoewel ik wel merk dat ik de winkel aan het mijden ben. Ik bedenk nu eerst of ik hetgeen ik nodig heb ook ergens anders kan kopen. Meestal wel, dus waarom zou ik nog naar de HEMA gaan als zij vertegenwoordigen waar ik tegen ben? Dat blijft de eeuwige terugkerende vraag voor mij. Want er zijn zoveel bedrijven die werken op een manier waar ik me niet in kan vinden. Die allemaal mijden is een hell of a job!

Misschien toch een tweede brief erachteraan?

Hema, deel 2

De klachtenbrief is inmiddels verstuurd. Nu wachten op een reactie. Ook argumenten nodig? Zie dan mijn brief op de pagina onder de link aan de rechterkant van deze pagina. Hoe meer brieven, des te zichtbaarder wordt de onvrede over deze vreemde en onwenselijke beslissing van de Hema.

Op Facebook is een pagina geopend waarop je kunt reageren op deze beslissing van de Hema. Hij is te vinden onder de groep 'Boycot Hema'.

Hema, ook niet klaar voor klanten met een hoofddoek?

Belgie is er nog niet klaar voor om samen te leven met vrouwen die een hoofddoek dragen. Tenminste, die paar Belgen die bij de Hema hebben geklaagd over een medewerkster die er een droeg. Droeg, want het mag niet meer. Na die klachten heeft Hema-Belgie het haar medewerksters verboden hoofddoeken te dragen. Dat is het recht van een onderneming, vinden sommigen. Het recht om medewerkers een neutrale kledingstijl te laten dragen.

Ik vind het vreemd. En ik vind het steeds vreemder worden. Waarom doen we toch zo moeilijk als mensen met hun kleding hun geloof willen uitdragen? Ok, je wilt de uitstraling van je bedrijf neutraal houden. Nou Hema, dan lever je toch voortaan ook witte, rode of donkerblauwe hoofddoeken bij je Hema-uniforms. 'Uniform', het woord zegt het al, allemaal gelijk. Prima, maar is het echt nodig een hoofddoek verbieden? En is dat reeel? Hema staat toch voor 'Hollandse Eenheids Maatschappij'?  Hollands. Dus met alles wat Hollands is. En daar horen ook vrouwen met een hoofddoek bij.

Waarom kunnen we niet accepteren dat we in landen leven die niet religieus-homogeen zijn? Waarom willen we met die mengelmoes aan religies en culturen niet worden geconfronteerd? Persoonlijk vind ik het prettig om allerlei verschillende mensen en culturen om me heen te zien. Kan iemand, die deze mening niet deelt, mij ook eens zeggen waarom het hem of haar zo stoort? Zodanig stoort dat je daar een ander voor wilt lastigvallen? Wilt laten ontslaan? Want dat is wat er gebeurt. Deze vrouwen zullen de hoofddoek niet afleggen. Nee, ze nemen ontslag of worden ontslagen. Willen we dat? Ik niet. Behandelt de medewerkster met een hoofddoek de klant anders dan een medewerkster zonder hoofddoek? Ik denk het niet. Tenminste, het is mij nog nooit opgevallen. Maar misschien ben ik bevooroordeeld. Wil ik alleen het positieve van een hoofddoek zien.

En hoe zit het met de mensen die niet geklaagd hebben? En met dat deel ervan dat het, net als ik, juist prettig vindt om mensen uit verschillende culturen en religies in de samenleving te zien? Die 'Redelijke Meerderheid', om maar te verwijzen naar een nieuw initiatief (zie ook de link aan de rechtkant van deze pagina). Want die mensen hoor je niet. En toch wordt hen het recht ontnomen om geholpen te worden door een medewerkster met een hoofddoek om. Ik vind dat een prettig recht. Nou ja, recht. Het is gewoon zoals de samenleving is. Daarin leven vrouwen met en zonder hoofddoek. De een heeft niet meer rechten dan de ander. Ik wil niet in een samenleving leven waar de dienstverlenende sector geen afspiegeling is van de mensen die de samenleving vormen.

Daarnaast, dames met een hoofddoek maken een groot deel uit van de klandizie van de Oerhollandse Hema. Die vinden het juist prettig dat er ook medewerksters zijn waarmee ze zich identificeren. Dat is toch net zo belangrijk? En Hema, als je dan geen vrouwen met een hoofddoek achter de kassa wilt, waarom dan wel verdienen aan al die vrouwen met hoofddoek die aan die kassa betalen? Want daar lijk je wel erg klaar voor.

Misschien ga ik maar eens een klacht indienen omdat ik in de Hema niet meer geholpen kan worden door vrouwen met een hoofddoek.

Ruud Lubbers: Niet moeilijk doen over vergelijking met fascisme

Fascisme is een mentaliteit, geen historisch verschijnsel. Reeds in democratische context aanwezig om zich, van tijd tot tijd, als openbarstende puist te presenteren aan de tijd. Het standpunt dan dat pas sprake is van fascisme wanneer een empirische gelijkenis is met historische manifestaties van het Nazisme wordt hier nadrukkelijk verworpen. Hitler werd pas na 1933 een fascist. Voordien was hij een aardige man. Niet dan?  Niet kan worden volhouden dat Hilter’s Mein Kampf, lang voor de pogroms ten tijde van de Weimar-democratiein 1923 uitgekomen, pas dan als fascistisch werk is te boekstaven nadat in de praktijk genocide is geconstateerd. Geen Swastika’s, geen stampende laarzen, geen massabijeenkomsten, geen vlagvertoon of Hitlergroet, zo presenteert zich in Nederland het hedendaags fascisme in democratische context. Het verklaart de moeite die velen hebben met het extremisme van de PVV.

Bovenstaande is te lezen op de website van Vincent Guicherit, arts en politiek filosoof uit Amsterdam, Filosofie en Politiek. Zie voor het hele stuk de link 'Rechtstatelijkheid en Fascisme-Democratie hiernaast.

Hij geeft een interessant commentaar op de veelgehoorde kritiek op Rob Riemen en zijn essay dat hij door het gebruik van het woord fascisme de discussie lam legt. Natuurlijk leg je op die manier de discussie niet lam, je opent hem juist en dat is het nare ervan. Daar wagen mensen zich liever niet aan. Maar Guicherit beschrijft op een ietwat ingewikkelde, maar interessante manier hoe Riemen dit 'lamleggen' kan voorkomen. Door aan te geven dat fascisme een menaliteit is en geen historisch verschijnsel. De gebeurtenissen en ontwikkelingen hoeven dus geen exacte kopie te zijn van de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog om toch als fascisme bestempeld te worden. Guicherit geeft terecht aan dat het Riemen niet goed gelukt is om dit tijdens de Nieuwsuur-uitzending in november te benoemen. Arend-Jan Boekestijn gaf daarin aan dat Riemen de discussie platlegt als hij het woord fascisme gebruikt. In mijn ogen kapt Boekestijn zelf juist de discussie af door dit te zeggen. Riemen wil de discussie immers juist opengooien door open en eerlijk de situatie te benoemen zoals die is: de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen hebben de kenmerken van de politieke filosofie, of, zoals Guicherit helder verwoordt, mentaliteit van het fascisme.  Riemen heeft het niet over nazisme, niet over concentratiekampen en niet over oorlog. Hij heeft het over fascisme.

Op die manier ligt de discussie juist open. Want willen we weer een periode van fascisme? Ja? Nou, dan moeten we vooral lekker onze kop in het zand steken en zo doorgaan. Nee? Dan is het wellicht een idee om deze mentaliteit eens recht in het gezicht te kijken en er eens stevig over te praten. Gewoon, onder elkaar, als Nederlanders en ja, ook als Nederlanders-met-een-verbindingsstreepje-naar-nog-een-nationale-identiteit.

Gelukkig zijn er ook nog spraakmakende Nederlanders die het wel met Riemen eens zijn en die  vinden dat we niet moeilijk moeten doen over het benoemen van de situatie zoals die is. Afgelopen dinsdag zei Ruud Lubbers, tijdens de uitreiking van Jeroen Corduweners biografie Riemen onder de kin! in het Anne Frank Huis in Amsterdam, dat de vergelijking tussen de opkomst van de PVV en die van het fascisme in de jaren dertig minder gevoelig zou moeten liggen. 'Over een dergelijke beschouwing hoeft half Nederland niet te struikelen' waren zijn woorden, zo schrijft het Historisch Nieuwsblad op 2 maart.

De vraag is hoe objectief Lubbers is, gezien het feit dat hij lid is van de Raad van Advies van Riemens Nexus-Instituut. Het is echter zeer waarschijnlijk dat hij daar juist heeft plaatsgenomen omdat hij zich kan vinden in Riemens werk. Het zou in ieder geval goed zijn als meer prominente Nederlanders zich voor het opengooien van de vergelijking zouden uitspreken.

De Redelijke Meerderheid

Vorige week kreeg ik een mooi mailtje in mijn postvak. Tenminste, de mail was niet zo bijzonder, maar de inhoud wel heel bemoedigend en in die zin dus mooi. Een klein clubje mensen heeft 'De Redelijke Meerderheid' opgericht. De gedachte achter deze oprichting: de politiek wordt op dit moment overheerst door rechtse gedachten van ongeveer 1,5 miljoen kiezers. De stem van deze kiezers krijgt alle ruimte en de rest, zo'n 10 miljoen stemgerechtigden, is opeens niet meer relevant. En dat terwijl een groot deel van die 'rest' het niet eens is met de stem van die 1,5 miljoen kiezers.

Het clubje mensen wil weer meer ruimte voor die 'redelijke' stem. Zij zijn ervan overtuigd dat, en ik citeer uit de mail:

Miljoenen Nederlanders met ons vinden dat:

• negativiteit over Nederland de boventoon voert op basis van onderbuikgevoelens en angst in plaats van feiten (en toch belanden we hoog in de top tien van landen met het gelukkigste volk ter wereld);
• het maatschappelijke debat te veel met populistische oneliners wordt gevoerd;
• bepaalde groepen in de samenleving op oneerlijke wijze apart worden gezet, moslims in het bijzonder;
• redelijkheid, het journalistieke ambacht, hoor- en wederhoor brutaal aan de kant worden geschoven om het debat te kunnen domineren;
• nu niemand ónze stem fatsoenlijk en constructief vertegenwoordigt;

• Nederland niet meer de vrije, open samenleving is waar we altijd over spraken;
• we niet meer trots zijn op dit land waar vrijheid, leven en laten leven, naastenzorg, cultuur en onderwijs worden weggeschoven;
• de binding met de samenleving afneemt omdat je je niet meer thuis voelt in Nederland, ongeacht of je autochtoon of allochtoon bent.

Herken je je hierin? Hoor jij net als wij bij de Redelijke Meerderheid? Spreek je dan uit! Teken de petitie op http://www.deredelijkemeerderheid.nl/



 Ik ondersteun hun pleidooi van harte en ik hoop veel mensen met mij.

De praktijk van nihilisme: verkeersdoden en 130 km/uur

Ik weet even niet goed hoe ik moet beginnen en het gebeurt me ook niet zo vaak dat ik echt even wil schrijven in de hoop dat er mensen zijn die zullen reageren. Maar nu dus wel.

Gisteren was Mark Rutte te gast in Moraalridders. Aangezien ik de debatten over de Provinciale/Eerste Kamer/ eigenlijk Landelijke verkiezingen helemaal beu ben omdat ze helemaal niet meer gaan over de provinciale verkiezingen -dus wat hebben we er dan aan en hebben ze bij de NOS dan helemaal niet door hoezeer ze zelf meewerken aan deze hype van onrelevante debatten waarmee ze zichzelf steeds ongeloofwaardiger maken?- was dit een aangenaam alternatief en het is niet onprettig om Mark Rutte af en toe gewoon antwoord te horen geven op de vragen.

Het gesprek kabbelde dan ook prettigjes voort en ik zat ontspannen toe te kijken tot de invoering van de nieuwe maximumsnelheid werd besproken (na ongeveer 10 minuten, dus klik door naar 'hele uitzending bekijken'). Tijs van den Brink vraagt dan '130 Kilometer per uur op de snelweg, mag in grote delen van Nederland. Dat vinden we allemaal leuk, Andries en ik rijden graag hard, u waarschijnlijk ook, maar, hoeveel levens kost dat?'
Dan verwacht ik van alles, maar niet een droog verhaal over een overheid die niet in de weg moet zitten als het niet nodig is. En dat het gaat om een voortgang in de techniek.
Tijs geeft aan dat er berekeningen zijn gedaan en dat het waarschijnlijk zeven a acht extra slachtoffers gaat kosten. Rutte komt dan met de krachtige reactie:

Mark: 'Als ik de auto helemaal afschaf heb ik helemaal geen verkeersslachtoffers. Het aantal verkeersslachtoffers is verschrikkelijk maar staat niet meer in verhouding tot wat het was.'
Tijs: 'Dus die extra doden is het waard?'
Mark: 'Dat kun je niet zeggen, dat is een volstrekt onetische vergelijking. Maar wat je wel moet vaststellen is dat die vooruit gang er is en mensen, dat is belangrijk, dat je mensen niet in de weg moet blijven zitten.'

Goed, neem me niet op een of twee woorden, maar zo ging het ongeveer.

Goed, dus het is een onetische vergelijking. Maar intussen wordt de hogere maximum snelheid wel ingevoerd. En dus worden die doden op de koop toegenomen. Wat moet ik daar nou mee?  Hoe werkt dit? Mag ik dit erg vinden? Of is dit realiteit en dus niet erg? Ik ben er behoorlijk van geschokt. Dat we voor een paar minuten tijdswinst zeven tot acht doden per jaar overhebben. Mag ik dit een voorbeeld noemen van nihilisme? 'Niets is meer absoluut (de waarde van een mensenleven) behalve vrijheid, de vrijheid om onbeteugeld je driften uit te leven (de vrijheid om lekker hard te rijden). Of ga ik dan te ver? Ben ik hier niet meer realistisch? Als dat zo is, dan snap ik niet meer waar moraal begint en waar het eindigt. Kan iemand met helpen?